Leo en Toon

Zes weken na eerder bezoek lijkt Orthen-Links nog altijd op de treurige ansichtkaart Groeten uit Fallujah. Huizen met halve daken, kapotte ruiten.

Nee, hier woedde geen veldslag. Nederland kent alleen prijzen-oorlogen. Dit is geplande sloop. Tussen juli en oktober gaan 238 huizen in Orthen-Links tegen de vlakte. Voor nieuwbouw: 165 huur- en 68 koopwoningen. 

Het is maandagmiddag. Leo van den Broek (59) staart naar het hoekhuis Van Batenburgstraat 27. Daar groeide hij op, met zus Anja. De zeldzame keren dat Leo alleen thuis was, draaide hij snoeihard Queen en T.Rex. Dan ging het dak eraf. Indertijd eventjes, nu voorgoed: boven zijn oude slaapkamer zit een gat. Het gaapt. Sloop is vermoeiend. 

In de keuken van de overburen hangt een bloemetjesgordijn. Maar of je dat hier zou willen zijn? Er ligt een gekantelde thuistap van Krups in de tuin, maar carnavalesk is de sfeer niet. Zelfs biervliegjes mijden tijdelijk Orthen-Links. 

Achter zijn ouderlijk huis tekende Leo een krijtgoal op de muur. Lidmaatschapsnummer 40 bij OSC. In 1973 moesten de clubvelden wijken voor uitbreiding van het kerkhof. Maar Leo bleef zijn tegenstanders vakkundig onder de grond schoffelen.

Dagelijks stak hij de oude rijksweg over. Aan de Ketsheuvel lagen school en snackbar. Dat was Orthen-Rechts. In de jaren zestig kwamen er ook twee-onder-een-kappers en villa’s. In de benamingen Orthen-Links en -Rechts ritselde voortaan een stemadvies. 

Tijd voor een wandelingetje. Op Hertog Godfriedstraat 5 hapt een graafmachine in een keukentje. Slik, weg. Dertig huizen verder zit rolstoelhouder Toon van der Heijden op zijn vaste stek. Vóór zijn koopwoninkje. Vrijwel elke droge dag groet Toon zo’n drie- à vierhonderd voorbijgangers. Van de ochtend tot de avond. Da’s zijn hobby. Als zijn vrouw Nelly klaar is met Utopia kijken en patiencen op de computer, rijdt ze hem naar binnen. 

Toon (86) is oud-tankwagenchauffeur bij Heineken. Hij houdt niet van bier. Deze zomer kijkt hij uit op de half gesloopte Edmondstraat. Mooi gezicht, vindt Toon. Hij is Rosmalenaar. Van hem mag heel Orthen-Links plat. Toon wil het liefst naar Rosmalen terug. Dat zal ook zijn laatste rustplaats zijn. Alle dagen op Orthen zitten is al erg genoeg. Laat staan liggen. 

Zijn vrouw Nelly (82), die spontaan koffie voor het bezoek zet, wil voor geen goud uit Orthen weg. Ze is op de Engelsedijk geboren. Op 28 april 1960 trouwde ze gelijktijdig met haar zussen Riek en Jo. De drie bruidsparen gingen in Orthen-Links wonen. Enkel Nelly en Toon leven nog. De tijd sloopt zonder vergunning. 

Toon schuift wat in zijn rolstoel. Dertig jaar voetbalde hij bij OJC, enkele jaren in het eerste. Favoriete plek: rechtshalf. In 2006 kreeg hij koudvuur, een verwoestende infectie. Zijn onderbeen is geamputeerd. Rechtshalf. 

Het is vier uur. Ex-OSC’er Leo neemt voorgoed afscheid van Orthen-Links. De oud-OJC’er blijft achter. Ongewild, maar met open ogen.

Toon blijft de wereld groeten.

________

Publicatie in Brabants Dagblad: 7 september 2016. Foto: Erwin Verzandvoort.