Kroon

In lokaal VX010 van het Koning Willem I College staan zes ziekenhuisbedden. Ze zijn bezet. Links ligt Toos. De 59-jarige vrouw staart naar het plafond. Aan weerszijden van haar ledikant staat een jonge meid. Nauwlettend volgen ze elke beweging van Toos. Ze kijken ernstig. Maar Toos gaat niet dood. Het zijn ook geen bezorgde dochters. Het zijn eerstejaars leerlingen van de opleiding Maatschappelijke Zorg.

Vandaag hebben ze praktijkles Verzorgingskunde. „Mogen we jou je pyjama aantrekken?”, vraagt een studente flanellig. Toos glimlacht. „Nee”, zegt ze, met de triomf van de onwillige. „Geen zin in.” Maar tegen de diplomatie en voorzichtige grapjes van de leerlingen is Toos niet bestand. Tien minuten later viert ze haar capitulatie. In pyjama. „Nou knapperd, de bril mag weer op”, zegt docente Petrina. Toos gniffelt.

Elke ochtend wordt Toos uit Rosmalen met een busje gehaald en 's avonds weer thuisgebracht. Ze heeft een verstandelijke beperking. Dat geldt voor alle vijftien cliënten van dagbestedingscentrum Kroon. Sinds twee jaar is dit initiatief van zorgverlener Cello op het Koning Willem I College gevestigd.

De kracht van Kroon? Aan een tafeltje met een legpuzzel van Donald Duck En De Zware Jongens – 104 stukjes, nog niet opgelost – licht begeleidster Anita het toe. De vijftien cliënten ontmoeten dagelijks jonge studenten. Zo zijn ze van liefdevolle aandacht verzekerd. Bovendien doen de cliënten mee aan lessen. Als proefkonijnen, in de gunstige zin van het woord. Studenten steken er veel van op, want de praktijk is weerbarstiger dan de theorie.

Favoriet is EHBO. Toos en de andere kroondragers spelen graag een gebroken heup, slagaderlijke bloeding of tweedegraads verbranding. Dat doen ze overtuigend. Au roepen is ook niet zo moeilijk. Een avondje Journaal kijken – Aleppo, Mosul of Kurdistan – en je hebt het onder de knie. Een andere les waar Toos en consorten vaak in opduiken: lichamelijke verzorging. Wie niet wil, hoeft niet. Zo wil cliënt A zijn kunstgebit niet publiekelijk uithalen en mijdt cliënte B het in bed stoppen. Dat avondtafereeltje haalt nare herinneringen aan haar verloren moeder boven. Wel is er onverdeelde animo voor de kooklessen op de opleiding. Proefkonijntjes dragen graag servetten.

Niet alleen de 700 leerlingen van Sociaal Maatschappelijke Studies werken met de Cello-cliënten. Ook de opleiding Theater klopt aan. Pas nog glorieerden Toos en collega’s in De Zeven Geitjes; vanochtend dansten ze op een YouTube-filmpje Corry Konings.

Even koffie drinken in de dagbestedingsruimte van Kroon. Op tafel ligt een Denksport-boekje. Woordzoeken, drie sterren. Marienellie is er goed in. In de woordpuzzel met het thema 'Vliegen' heeft ze buiklanding, verkeerstoren en stewardess al gevonden. Zevende hemel houdt zich nog verstopt – daar, linksboven – maar die gaat Marienellie zeker vinden. Een tafel verder spelen Stans en Mary een spelletje Mens Erger Je Niet en rijgt Petra in opperste concentratie haakjes aan een gordijnrail. Vindt ze leuk. Jeffrey, in een T-shirt met opdruk The Dark Souls, roept dat zijn viltstifttekening klaar is. Hij wiebelt vrolijk op zijn stoel. Alvast oefenen voor de disco-avond-voor-gehandicapten in zaal Lunenburg. Hij houdt van house.

Op het een prikbord hangt een mailtje van bewegingsagoge Anne. ‘Blijf Toos in verband met stijfheid uitlokken tot bewegen’, adviseert ze. Dat lukt uitstekend, leert een kijkje in lokaal VX010. Toos draait vlot op haar rechterzij. Lichaam en geest houdt ze soepel, dankzij Cello en het Koning Willem I College. Vraag aan de rand van het bed: vindt Toos het leuk op de dagbesteding? Ja, zegt de kroongetuige en komt overeind.

Les: waar bewogenheid is, blijft de wereld bewegen. 

______

Publicatie Brabants Dagblad: 19 oktober 2016