Vaart (1)

Volgens mismoedige burgers zijn de Eendracht, de Goede Hoop en de Deo Volente allang uit Nederland verdwenen. Oude ankerbegrippen, die de wereld op zijn plek hielden. In Den Bosch kwam je ze nog wel tegen, inclusief de Vooruitgang, Patria en Fiducia. Toch moesten ook zij wijken. Drie jaar geleden eindigde de binnenscheepvaart op de Zuid-Willemsvaart in de stad.

Na honderddrieënnegentig jaar is het kanaal een gekoesterde kras op ons collectief geheugen. Niet weg te denken. Dat geldt ook voor de vier oude ophaalbruggen, al liggen ze er stil en lusteloos bij. Zit er nog wel leven in? Bij de Citadellaan staat een bord met een onheilspellende tekst: ‘Brug wordt op afstand bediend.’ Wat akelig en kil, om zo de laatste sacramenten te ontvangen. Van een bisdom dat zelf in doodsnood verkeert, zou je meer herderlijke zorg verwachten.

Ander puntje: de slagbomen, die nooit meer dichtgaan, raken stram. Alle zestien wijzen ze beschuldigend omhoog. Naar God. Maar die kan het ook niet helpen. Tegen Rijkswaterstaat kan niemand op.

Ondertussen blijft de vraag wat de stad met het kanaal aan moet. Met rust laten, is geen optie in Nederland. Elke vierkante kilometer van dit koninkrijk heeft recht op een verdienmodel, ruziënde commissie en bezwaarprocedure. Ook de Zuid-Willemsvaart moet en zal op de schop gaan. Tenminste, dat is het plan, al groeien daar onderhand algen op. Want al in 2007 organiseerde de gemeente een flessenpostactie, waarbij burgers hun ideeën en suggesties voor de toekomstige Zuid-Willemsvaart konden indienen. Het leverde honderden inzendingen op, plus gespreksuitkomsten van een zogeheten creatieve piramide. Toen viel het stil. Oude Bossche wijsheid: één keer per twee eeuwen vaart maken – met dank aan zevenduizend kanaalarbeiders – is mooi genoeg.

Maar dit jaar begon het water weer te klotsen. De gemeente en Bureau Lubbers Landschapsarchitectuur en Stedenbouw legden een kloek werkje op tafel. Het is een inspiratiedocument voor twaalf kilometer groen waterpark tussen Dieze en Den Dungen. Imposant, groots, aansprekend. Mouwen oprollen, aan de slag? Nog niet. Tien jaar na de flessenpostactie van 2007 heeft de stad eindelijk een “visie die potentiële ontwikkelingen schetst zonder dat het eindbeeld is uitgewerkt.” Dat is een verrukkelijke zin. Volgens Google Translate is het geen Azerbeidzjaans of Swahili, maar Patiencisch. Er staat: ‘Heb geduld, zoek geld – maar bij voorkeur niet bij de gemeente.’ Deze zomer stelden twee wethouders dat de kanteling van kanaal naar Zuid-Willemspark twintig à dertig jaar kan duren. Is dat lang wachten? Nee, weten ze bij Theater aan de Parade. [wordt vervolgd]

___________________________

Publicatie Brabants Dagblad: 15 november 2017.